Ăn xà phòng có độc không? Các bước sơ cứu khi trẻ ăn phải xà phòng

“Ăn xà phòng có độc không?” là câu hỏi được khá nhiều ông bố bà mẹ tìm kiếm. Trên thế giới có rất nhiều trường hợp các bé bị ngộ độc hóa chất do ăn phải xà phòng mà nguyên nhân chính là sự sơ suất, lơ là của người lớn. Dù chưa có trường hợp nào tử vong nhưng nó sẽ gây nên những tổn hại lâu dài cho sức khỏe. 

Ăn xà phòng có độc không?

Về mặt độc học, ăn xà phòng cũng không độc. Tuy nhiên, trong xà phòng có chất tạo bọt khi ăn vào cơ thể nó sẽ tạo bọt và gây ra phản ứng ợ bọt, dẫn đến tình trạng khó tiêu.

Bản chất của xà phòng là muối Natri hoặc Kali của chất béo (quá trình xà phòng hóa chất béo). Ngày nay, quá trình xà phòng hóa con người cho thêm chất tạo bọt và hương liệu (hương thơm) vào để tạo thành xà phòng giặt.

Nền của xà phòng là axit béo cho nên khi ăn vào sẽ không gây ra ngộ độc cho cơ thể, tác hại độc học thấp. Nguy cơ gây độc cho cơ thể khi nguyên liệu đầu vào không được đảm bảo. Ví dụ trong quá trình sản xuất xà phòng được dùng hóa chất công nghiệp có lẫn nhiều tạp chất hóa học. Đặc biệt những tạp chất cấm không được sử dụng trong thực phẩm, y học, dược học, hóa mỹ phẩm… có khả năng đe dọa cho sức khỏe. Trong trường hợp sử dụng những tạp chất được cho phép, khi trẻ ăn phải xà phòng cũng không nguy hại lớn cho sức khỏe.

Khi trẻ nhỏ không may ăn hoặc nuốt phải xà phòng sẽ diễn ra quá trình tạo bọt trong cơ thể, khi đó trẻ thường rất dễ nôn. Trong trường hợp trẻ nôn cần lưu ý tránh nguy cơ trẻ bị sặc vào phổi nguy hiểm tới tính mạng.

Dấu hiệu nhận biết trẻ ngộ độc xà phòng

- Trẻ bị đau họng, buồn nôn và nôn, môi lưỡi đỏ hoặc bị phồng rộp, chảy máu, đau tức thượng vị, đau ở mũi rồi lan ra khắp bụng.

- Trẻ khó thở, thở gấp, mặt mũi tím tái, thở cánh mũi phập phồng, co kéo cơ hô hấp ở cổ, có biểu hiện của suy hô hấp. Ngoài ra, trẻ thường rên rít lên do thanh quản bị co thắt.

- Đi kèm với đó là da xanh xao nhợt nhạt, da nổi các vân tím, một số bé bị mất ý thức, hoảng loạn, la khóc, thậm chí rơi vào trạng thái hôn mê bất tỉnh.

Tác hại của việc ăn phải xà phòng

Ăn xà phòng gây viêm phổi

Hầu hết dầu gội đầu hiện nay trong thành phần chủ yếu gồm các chất có hoạt tính bề mặt là anion hoặc phi anion, tinh dầu thơm, và rất nhiều nước. Ngoài ra còn có thể có ethanol, methanol hoặc isopropyl alcohol. Các loại muối chủ yếu trong thành phần các sản phẩm tắm gội là muối vô cơ, thường thấy là natri clorua không độc. Sữa tắm có thành phần chủ yếu là chất hoạt tính bề mặt, chất chuyển thể sữa, chất bảo quản và muối khoáng hoặc dầu thực vật. Một số loại sữa tắm có thành phần chính là tinh dầu như dầu khuynh diệp hay dầu bạc hà. 

Việc tắm gội với những chất này thường không gây vấn đề gì, trừ khi những trẻ này có cơ địa nhạy cảm với một hoặc nhiều thành phần trong sữa tắm, có thể làm tăng phản ứng nhạy cảm gây viêm da dị ứng. Nếu nuốt vào một lượng vừa phải các sản phẩm này có thể gây ngộ độc nhẹ hoặc rối loạn tiêu hóa, lượng nhiều có thể gây rối loạn các chất điện giải. Nếu hít sặc vào phổi lượng nhiều có thể gây viêm phổi hóa học.

Độc chất học

Những dầu tắm trong thành phần có các tinh dầu được cho là an toàn như: khuynh diệp, nhựa thông, dầu thông, bạc hà và quế, chứa các chất cồn, ester, và ketones có thể gây đỏ ngứa da do viêm da dị ứng xuất hiện trong khoảng thời gian 12 giờ sau khi tiếp xúc. Tinh dầu còn gây kích thích niêm mạc. Chỉ cần 10ml chế phẩm dầu đậm đặc đủ gây co giật và ức chế thần kinh trung ương. Thành phần cồn có thể gây hạ đường huyết ở trẻ em. Riêng tinh dầu bạc hà trong dầu tắm có nguy cơ độc nhiều hơn. Nuốt phải lượng nhiều chất này sẽ gây buồn nôn, ói mửa và đau bụng, có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. 

Nếu trong thành phần có chứa chất bay hơi pulegone, chuyển hóa thành độc chất đối với gan và phổi, chỉ cần 5ml đủ xuất hiện triệu chứng ngộ độc và gây tử vong nếu nuốt đến 15ml. Các triệu chứng tổn thương gan và đau bụng cùng với rối loạn tri giác xuất hiện sớm. Diễn tiến tụt huyết áp và toan chuyển hóa, nôn ói không cầm được, xuất huyết tiêu hóa và tiểu máu có thể xảy ra. Suy thận thường gặp sau khi uống lượng nhiều dầu chứa bạc hà.

Cách sơ cứu khi trẻ ăn phải xà phòng

Khi phát hiện trẻ gặp một trong những triệu chứng như trên cha mẹ cần tiến hành sơ cấp cứu tại chỗ cho bé với các bước như sau:

Bước 1:

Cho trẻ uống thật nhiều nước, nước có tác dụng làm loãng nồng độ hóa chất có trong hệ tiêu hóa của bé.

Thông thường với những trẻ uống nhầm nước rửa chén, dầu gội, sữa tắm… chỉ cần cho trẻ uống nhiều nước là có thể giải độc cho bé. Tuy nhiên cần lưu ý nên cho trẻ uống từ từ, tránh uống quá nhanh sẽ khiến trẻ bị sặc, gây nôn ọe không tốt cho sức khỏe của bé.

Bước 2:

Nếu trẻ tỉnh táo không rơi vào hôn mê lúc này cha mẹ nên tìm cách giúp trẻ nôn. Bằng cách dùng từ 200 – 300ml nước muối 0,9% cho bé uống, rồi dùng tay ngoáy họng để kích thích bé nôn ra hóa chất.

Lưu ý với những trẻ bị ngộ độc xăng, acid hoặc bazơ cha mẹ không được tiến hành gây nôn vì sẽ nguy hiểm cho bé. Mà sau khi cho bé uống nhiều nước nên nhanh chóng đưa trẻ đi cấp cứu. Không được dùng than hoạt tính để gây nôn cho bé.

Bên cạnh đó cha mẹ cũng có thể dùng bột gạo, bột mì, sữa, lòng trắng trứng gà, nước cháo để cho bé ăn nhằm bảo vệ thành ruột và niêm mạc dạ dày để ngăn không cho hấp thu hóa chất.

Trong trường hợp trẻ bị ngộ độc kim loại nặng như chì, thủy ngân nên cho trẻ ăn lòng trắng trứng và sữa hoặc natri sunfat lượng khoảng 4-10g để tạo phản ứng kết tủa nhằm hạn chế chất độc ngấm vào bên trong cơ thể trẻ.

Bước 3:

Tiếp đến cha mẹ cần vỗ về và trấn an tinh thần của bé, giúp bé lấy lại bình tĩnh và tìm hiểu về loại hóa chất mà bé đã uống nhầm hoặc tiếp xúc.

Bước 4:

Nếu sau khi sơ cấp cứu mà trẻ vẫn trong tình trạng khó thở, mạch đập bất thường, bị tụt huyết áp, ra nhiều mồ hôi nên nhanh chóng đưa bé đến bệnh viện để các bác sĩ rửa ruột cho bé.

Nếu trẻ vô tình uống nhầm các loại hóa chất có trong mỹ phẩm, sữa tắm, chất giặt tẩy hay ăn phải xà phòng… lúc này cha mẹ hãy bình tĩnh xử lý theo các bước như trên và nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất nhé. Truy cập Escoco.vn để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích!